در تاسیسات گرمایی، برای کم کردن تلفات حرارتی سطوح مختلف ساختمان، لوله‌ها، کانال‌ها و مخازن و جلوگیری از نفوذ رطوبت و انتقال صدا، از مواد و مصالحی به نام"عایق" استفاده می‌شود^[1] عایق‌های حرارتی مصالحی هستند که برای جلوگیری از انتقال حرارت استفاده می‌شوند و عایقها دو گروه اصلی دارند که روش کار آنها کاملاً متفاوت است:

• عایق‌هایی که در ساختار آنها حبابهای هوا وجود دارد و باعث کاهش هدایت حرارت می‌شوند.
• عایق‌هایی که حرارت را بازمی تابانند. پشت این عایقها باید حدود 20 میلیمتر فاصله هوایی تعبیه شود.

با پیشرفت تکنولوژی و لزوم احداث ساختمان‌های سبک تر لازم شد که ضخامت جداره‌ها به حداقل کاهش یابد؛ در پی آن مساله گریز حرارت از پوسته خارجی بنا مطرح شد. بنابراین به منظور کاهش هزینه ایجاد گرما و سرما، با قرار دادن عایق حرارتی در پوسته ساختمان‌ها ضریب هدایت حرارتی مجموعه را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند. اصولاً حرارت به سه طریق انتقال می‌یابد:تابش، همرفت هدایت. در دو طریق اول یک محیط گازی یا خلا برای انتقال گرما لازم است. ولی روش سوم انتقال در اثر تماس اجسام با یکدیگر صورت می‌گیرد. انتقال حرارت از جداره‌های خارجی ساختمان به شکل هدایت حرارت، مهمترین عامل اتلاف یا کسب حرارت در ساختمان‌های معمولی است.

عایق‌های حرارتی انباشته به صورت آزاد

عایقهای انباشته به صورت آزاد یا فله به دو صورت رشته‌ها (یا تارها) و دانه‌های سبک وجود دارند. رشته‌ها شامل پشم سنگ، پشم شیشه، پشم سرباره یا الیاف گیاهی (که معمولاً پشم چوب است) می‌باشند. دانه‌ها از مواد معدنی منبسط شده مانند پرلیت، ورمیکولیت، خاک رس و نظایر آن یا از مواد گیاهی مانند خرده‌های چوب پنبه تهیه می‌شوند

عایق هدایتی حرارت

عایق هدایتی حرارت، عایقی است که از انتقال حرارت به روش هدایت، جلوگیری می‌کند.

مصالح عایق حرارتی عموماً از مواد مرکب ساخته می‌شوند.

1. عایق‌های انباشتنی:این عایق به دو صورت الیافی یا دانه مرکب وجود دارد. الیاف شامل:پشم شیشه، پشم سنگ و...

دانه‌ها از مواد مصرفی منبسط شده مانند:پرلیت، پلی استایلین و... از این نوع عایق در داخل ملات‌ها به عنوان دانه بندی استفاده می‌شود.

1. عایق پتویی:این عایق از جنس پشم سنگ، پشم شیشه، پشم سرباره، پشم چوب و پشم حیوانات در ضخامت‌های متفاوت تا 100 میلی‌متر و به عرض‌های مختلفی بریده می‌شوند. این نوع عایق‌ها برای عایق کاری مخازن و لوله‌ها استفاده می‌شود.
2. عایق‌های قطعه‌ای:ای نوع عایق از نظر مصالح مشابه عایق‌های پتویی هستند ولی طولشان کمتر. برخی از آنها پوشش کاغذی دارند که در دو لبه به صورت نوار روی قطعات را می‌پوشانند وئ نصب آنها را در قاب آسان تر می‌کنند. این نوع عایق در بین دیوارها و پشت مصالح استفاده می‌شود.
3. دال‌های عایق:دال‌های عایق به صورت قطعات سخت ساخته می‌شوند و ابعاد آنها تا حدودی از عایق‌های قطعه‌ای کوچکتر است. گاهی اوقات به صورت چند لایه ساخته می‌شوند.
4. عایق‌های منعکس کننده:معمولاً از سطوح فلزی ساخته می‌شوند و ممکن است با پشت بند و یا بدون آن به کار روند.
5. عایق‌های پاشیدنی:از اختلاط تارها یا سایر مصالح ریزدانه و متخلخل با انواع ماده تهیه می‌شوند. این مواد چسبنده به مناسبت کاربری آن انتخاب میشوندو در نقاطی از ساختمان که شکل یا وضع قرار گرفتن عناصر به ترتیبی است که استفاده از آن‌ها را طلب می‌کند، پاشیده می‌شود.

برای عایق نمودن اجزای فلزی در برابر آتش، عایق مناسب ضد آتش را به آن می‌پاشند.

1. عایق‌های کفی تزریقی در جا:از رزین‌های پلیمری ساخته می‌شوند این عایق‌ها از دو جز تشکیل شده‌اند که پس از اختلال کف تولید می‌کنند و پس از مدتی در جایی که فضای مورد نظر را پرکرده‌اند سخت می‌شوند.
2. عایق‌های ویژه:عایق‌های ویژه از انواع مصالح متخلخل و سبکند که برای مصارف به خصوصی طراحی و اجرا می‌شوند.
3. لینک مطلب اینجاست.